Sân vận động San Mamés là một biểu tượng thể thao nổi tiếng của thành phố Bilbao, Tây Ban Nha. Sân vận động này không chỉ là nơi tổ chức các trận đấu bóng đá mà còn là địa điểm tổ chức nhiều sự kiện thể thao và văn hóa quan trọng của thành phố. Với lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, kiến trúc độc đáo cùng những cột mốc lịch sử đáng nhớ, San Mamés xứng đáng là một biểu tượng của thể thao và văn hóa.
Lịch sử hình thành của sân vận động San Mamés
Sân vận động San Mamés được khởi công xây dựng vào năm 1913 và hoàn thành vào năm 1914. Sân được đặt theo tên của San Mamés, vị thánh bảo trợ của Bilbao.
Ban đầu, sân vận động được sử dụng làm sân chơi cho các đội bóng địa phương. Năm 1924, câu lạc bộ bóng đá Athletic Bilbao chính thức sử dụng San Mamés làm sân nhà.
Trong suốt chiều dài lịch sử, sân vận động đã trải qua nhiều đợt cải tạo và nâng cấp:
- Năm 1953: Mở rộng sân vận động lần 1, nâng sức chứa lên 45.000 chỗ ngồi.
- Năm 1972: Trang bị hệ thống chiếu sáng và âm thanh mới.
- Năm 1982: Xây dựng khán đài phía Bắc.
- Năm 1998: Xây dựng khán đài phía Đông.
- Năm 2013: Khánh thành sân vận động mới với sức chứa 53.000 chỗ ngồi.
Những nâng cấp này giúp San Mamés luôn đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật cao của các giải đấu.
Kiến trúc và thiết kế của sân vận động San Mamés
Sân vận động San Mamés có thiết kế hình bầu dục, với 4 khán đài chính:
- Khán đài Đông: 13.000 chỗ ngồi
- Khán đài Tây: 13.000 chỗ ngồi
- Khán đài Bắc: 13.500 chỗ ngồi
- Khán đài Nam: 13.500 chỗ ngồi
Tổng sức chứa của sân là 53.000 chỗ ngồi.
Kiến trúc sân vận động mang phong cách hiện đại, với những đường cong mềm mại và mái vòm ấn tượng. Sân được xây dựng bằng bê tông cốt thép và sơn màu trắng.
Điểm đặc biệt là mái vòm bằng kính, giúp ánh sáng tự nhiên chiếu vào sân. Hệ thống chiếu sáng hiện đại tạo nên một không gian lung linh vào ban đêm.
Các trận đấu đáng nhớ tại sân vận động San Mamés
San Mamés từng chứng kiến nhiều trận cầu kinh điển:
- Chung kết Cúp Nhà vua 1984: Athletic Bilbao đánh bại Barcelona 2-1, giành cúp vô địch.
- Vòng bảng Champions League 1998: Athletic Bilbao đánh bại MU 2-1, lọt vào vòng sau.
- Bán kết Europa League 2012: Athletic thắng Schalke 04 4-2, vào chung kết gặp Atletico Madrid.
- Tứ kết World Cup 1982: Pháp hạ Tây Đức 4-1 trên sân San Mamés.
Những trận cầu này đã viết nên những dấu ấn lịch sử cho sân vận động.
Các câu lạc bộ bóng đá sử dụng San Mamés
Ngoài Athletic Bilbao, San Mamés còn là sân nhà của các CLB:
- Basconia: đội dự bị của Athletic, thi đấu ở hạng 3 Tây Ban Nha.
- Bilbao Athletic: đội B của Athletic, thi đấu ở hạng 2 Tây Ban Nha.
- CD Vitoria: CLB địa phương, thi đấu ở hạng 3 Tây Ban Nha.
- SD Amorebieta: CLB địa phương, thi đấu ở hạng 2 Tây Ban Nha.
Việc cho các CLB nhỏ sử dụng chung sân vận động thể hiện tinh thần cộng đồng của Bilbao.
Những kỷ lục tại sân vận động San Mamés
Một số kỷ lục ấn tượng từng được thiết lập tại San Mamés:
- Số lượng CĐV đông nhất: 47.300 người trong trận Bilbao vs Valencia (2006).
- Nhiều bàn thắng nhất trong 1 trận: 12 bàn trong trận Bilbao vs Barcelona (1930).
- Chuỗi trận thắng liên tiếp: Bilbao giành chiến thắng 12 trận liên tiếp tại San Mamés (1930-1931).
Những kỷ lục này chứng tỏ sức hút và sức mạnh của San Mamés trên đấu trường bóng đá.
Những sự kiện thể thao khác tại sân vận động San Mamés
Ngoài bóng đá, San Mamés còn tổ chức các sự kiện thể thao lớn:
- Đua xe đạp: Nhiều giải đua xe đạp quốc tế từng được tổ chức tại sân vận động, thu hút hàng nghìn người hâm mộ môn thể thao này.
- Điền kinh: Các giải điền kinh cấp khu vực và quốc gia thường xuyên được tổ chức tại San Mamés. Sân vận động có đường chạy được thiết kế chuẩn cho các môn chạy.
- Quần vợt: San Mamés từng đăng cai nhiều giải quần vợt chuyên nghiệp. Sân quần vợt tạm thời được dựng lên trên mặt cỏ.
Việc tổ chức các sự kiện thể thao đa dạng giúp San Mamés trở thành địa điểm thể thao đa năng của Bilbao.
Các hoạt động cộng đồng tại sân vận động San Mamés
Ngoài các hoạt động thể thao, San Mamés còn phục vụ các hoạt động cộng đồng:
- Concert âm nhạc: Nhiều nghệ sĩ quốc tế tên tuổi như Coldplay, U2, Madonna từng biểu diễn tại sân vận động.
- Hội chợ triển lãm: San Mamés thường xuyên tổ chức các hội chợ triển lãm về nghệ thuật, ẩm thực, du lịch, thủ công… thu hút người dân địa phương.
- Hoạt động từ thiện: Nhiều sự kiện từ thiện gây quỹ cho các hoạt động xã hội được tổ chức thường niên tại đây.
Những hoạt động này biến San Mamés thành không gian văn hóa, giải trí sôi động của cộng đồng Bilbao.
Các dự án cải tạo và nâng cấp sân vận động San Mamés
Để đáp ứng tiêu chuẩn sân vận động hiện đại, San Mamés liên tục được cải tạo và nâng cấp:
- Năm 2010: Dự án xây dựng sân vận động mới được khởi động, với tổng vốn đầu tư 210 triệu euro.
- Năm 2013: Sân vận động mới chính thức được khánh thành, đáp ứng tiêu chuẩn UEFA và FIFA.
- Năm 2016: Hệ thống chiếu sáng LED hiện đại được lắp đặt.
- Năm 2017: Hệ thống camera giám sát và wifi được nâng cấp.
- Năm 2022: Dự án lắp đặt hệ thống sưởi ấm sân và khán đài.
Các dự án nâng cấp này giúp San Mamés luôn là một trong những SVĐ hiện đại bậc nhất châu Âu.
Các giải thưởng và danh hiệu của sân vận động San Mamés
Với kiến trúc độc đáo và những trận cầu kinh điển, San Mamés đã đạt được nhiều giải thưởng danh giá:
- Giải SVĐ hay nhất năm 2013 của tạp chí World Soccer.
- Giải SVĐ châu Âu được các CĐV bình chọn yêu thích nhất năm 2014.
- Giải thiết kế kiến trúc thể thao xuất sắc nhất năm 2013.
- Danh hiệu SVĐ có không khí cuồng nhiệt nhất Tây Ban Nha.
Những giải thưởng này khẳng định vị thế của San Mamés trên bản đồ các SVĐ hàng đầu thế giới.
Những thông tin thú vị về sân vận động San Mamés
San Mamés còn nhiều điều thú vị:
- Tượng đài San Mamés: Bức tượng đồng cỡ lớn miêu tả cầu thủ đang ăn mừng bàn thắng đặt trước sân.
- Bảo tàng Athletic Club: Bảo tàng nằm trong sân vận động, trưng bày hiện vật và hình ảnh lị
Các dự án cải tạo và nâng cấp sân vận động San Mamés (tiếp)
- Năm 2023: Dự kiến lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời trên mái khán đài để cung cấp năng lượng xanh cho sân vận động.
- Năm 2024: Kế hoạch mở rộng khán đài phía Bắc để tăng sức chứa lên 55.000 chỗ ngồi.
- Năm 2025: Dự án xây dựng thêm tầng hầm để bổ sung không gian cho bãi đỗ xe, khu vực thương mại.
Các dự án trong tương lai sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng cơ sở vật chất của sân San Mamés, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các trận đấu.
Các giải thưởng và danh hiệu của sân vận động San Mamés (tiếp)
- Giải thưởng kiến trúc xanh năm 2016 nhờ áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường.
- Danh hiệu sân vận động được du khách tham quan nhiều nhất Tây Ban Nha năm 2021.
- Giải thưởng thiết kế ánh sáng trong nhà xuất sắc nhất năm 2017 dành cho hệ thống chiếu sáng.
- Top 10 sân vận động đẹp nhất châu Âu do tạp chí France Football bình chọn năm 2020.
Những giải thưởng và danh hiệu này là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực không ngừng nâng cao chất lượng của San Mamés.
Những thông tin thú vị về sân vận động San Mamés (tiếp)
- Cổng số 9: Cổng thiêng, nơi các cầu thủ Athletic Bilbao đi qua trước mỗi trận đấu để cầu may mắn.
- Ghế số 10.767: Ghế đặc biệt dành tặng các cổ động viên trung thành, có tên khắc trên ghế.
- Huyền thoại Zarra: Tên của cố danh thủ Zarra được đặt cho khán đài phía Bắc để tưởng nhớ ông.
- Bức tường Danh dự: Bức tường ở hành lang khán đài khắc tên những huyền thoại của CLB.
- Chuông San Mamés: Chiếc chuông lớn đặt trên sân được rung mỗi khi Athletic ghi bàn thắng.
Kết luận
Với lịch sử và truyền thống lâu đời, sân vận động San Mamés là biểu tượng thể thao gắn liền với niềm tự hào của thành phố Bilbao và người dân Basque. Những cột mốc lịch sử, kỷ lục ấn tượng, cùng những đóng góp cho cộng đồng đã tô điểm thêm cho huyền thoại của địa danh thiêng San Mamés.
